Pazar gecesi Ali Sami Yen Stadyumu’nda “dünyanın en büyük derbilerinden biri” oynanacak. Bu niteleme bize ait değil. Türk spor basını, kimi zaman yurt dışındaki değerlendirmeleri de kaynak göstererek, Galatasaray Fenerbahçe arasındaki karşılaşmayı bu önem ve hacimde görüyor.
Mesela Anadolu Ajansı’nın, Footballderbies.com sitesinin değerlendirmesini referans alan 2 Mayıs 2007 tarihli haberinde Galatasaray Fenerbahçe maçları, “şehir derbileri” kategorisinde “dünyanın en büyüğü” diye sunuluyor. Bu maçlar için basınımızda en sık kullanılan niteleme ise “dünyanın en büyük üçüncü derbisi” olduğu.
Derbimiz dünyada da bu kadar büyük ve kudretli ise dünyanın da bu durumu fark etmiş olması gerekmez mi? Büyüklüğünü dünya gibi bizim de idrak ettiğimiz –aşağıda değinilen- çoğu kulübün birbiriyle yaptığı maçlar birçok ülke gibi Türkiye’de de yayınlanıyor. Peki hafta sonu oynanacak Galatasaray Fenerbahçe maçı neden sadece Türk televizyonunda (Lig TV) canlı yayınlanıyor?
Lig TV Spor Servisi’nin hafta içinde HaberVs’ye yaptığı açıklamaya göre, hafta sonunda oynanacak maç sadece Türkiye dışında İspanya’da canlı yayınlanacak. Bu ülke dışında maçın yayın hakkı için başvuran herhangi bir ülke yok. Ama, malum olduğu üzere, maçın İspanya’da yayınlanacak olmasının iki kulüp arasındaki ezeli rekabetle de bir ilgisi yok. Yayının nedeni, Fenerbahçe’yi İspanya Ulusal Futbol Takımı eski Teknik Direktörü Aragones’in çalıştırması ve La liga’nın son gol kralı Guiza’nın bu kulüpte top koşturması. Türkiye’deki bir karşılaşmayı İspanya’da ilk kez canlı yayınlayan Canal Plus’ın, bunun için Fenerbahçe’nin Süper Lig sonuncusu Hacettepe ile oynadığı karşılaşmayı seçmesi başka bir nedenle açıklanamaz çünkü.
Ama derbimizin dünyaca büyüklüğünü, dünya televizyonlarından o derbi için gelecek yayın talebiyle açıklayabiliriz. Bu talebi, o ülkelerdeki futbol seyircisinin talebi olarak algılayabiliriz. Her ticari kuruluş, satabileceği bir mala yatırım yapar. Aynı basit mantıkla, talep görmeyecek şeye de para ödemez. Süper Lig maçlarının yayıncısı Lig Tv GS-FB maçının yayını için fahiş yani gayri ticari bir para istemiyorsa eğer, -ki bu ihtimal de çok düşük- dünya derbimize dünyadan talep olmadığı ortaya çıkıyor.
Türkiye’deki dünya derbileri
Oysa sadece derbiler değil pek çok yabancı lig, Türk televizyonlarında yayınlanıyor. Ona yakın ulusal kanal, bu maçların yayını için hatırı sayılır telifler ödüyor.
Derbi denince, herhalde GS-FB rekabetinden daha önce akla gelen Barcelona- Real Madrid karşılaşması (İspanyollar’ın değimiyle El Classico), diğer La Liga maçları gibi NTV ve NTVSpor tarafından yayınlanıyor. Bu iki kanal Arjantin’in köklü derbisi River Plate ve Boca Juniors maçlarını yayınlamak için de para ödüyor. Aynı şekilde İtalyan ligi Serie A’da birbirleriyle yaptıkları her maç derbi olarak isimlendirilen İnter Milan, Juventus, AC Milan, Lazio ve Roma’nın maçlarını da yayınlıyor.
Sahadaki mücadele kadar taraftarlarının mensubu olduğu mezheplerin de karşılaşması olarak algılanan Glasgow Rangers – Celtic derbileri, İskoçya Ligi maçlarını şifreli yayınlayan Futbol Smart tarafından veriliyor. Futbol Smart bu Hollanda birinci liginin de yayıncısı. Ülkenin üç önemli kulübü Ajax, Feyenoord ve PSV’nin birbirleriyle maçları canlı veriliyor.
Bir başka şifreli tematik kanal Spor Max, Premier League ve Portekiz birinci liginin yayıncısı. Başta Manchester United olmak üzere Liverpool, Chealsea,
Arsenal ve Everton isimlerinin geçtiği derbiler, Porto, Sporting Lizbon ve Benfica maçları gibi bu kanalda seyredilebiliyor.
Alman ligi Bundesliga’nın Türkiye’deki yayıncısı Kanal24. Fransa ligi ise KanalA tarafından yayınlanıyor. Dünya şampiyonlukları bulunan bu iki ülkede de en az üçer derbinin varlığından bahsedebiliriz herhalde.
Derbimiz en iyi ihtimalle 25’inci
Sonuç olarak büyük çoğunluğu Avrupa’dan olmak üzere en az sekiz ülkenin maçları Türk televizyonlarından yayınlanıyor. Bu ülkelerin çoğu da, FİFA sıralamasında ilk on içerisinde yer alıyor. Bu ülkelerde her yıl kafaya oynayan, köklü en az üç takım ve dolayısıyla üçer adet derbi olduğunu kabul edelim. Bu hesapla Türkiye’de, sekiz ülkeden toplam 24 derbinin canlı yayınlandığı sonucuna varacağız.
Biz 24 derbiyi canlı seyrediyoruz. Ama bizim “dünya derbimiz” dünya tarafından seyredilmiyor. Galatasaray Fenerbahçe karşılaşmasına dünyanın ilgi gösterip göstermemesi elbette bizim heyecanımızı törpülemiyor. Büyük derbiler sıralamısında kaçıncı olduğu da futbolseveri pek ilgilendirmiyor. Ama bu durumda sanırız, GS-FB derbisi de en iyi ihtimalle dünyanın 25’inci büyük derbisi oluyor.