Anadili Arapça olan, yeterli derecede veya hiç Türkçe konuşamayan mültecilerin hastanede işlerini halletmek için tercüman araması yeni bir gelir kapısını ortaya çıkardı. Asıl mesleği tercümanlık olmayan ancak hem Türkçe hem Arapça konuşabilen kişiler Türkçe konuşamayan mültecilere hastanede tercümanlık ve rehberlik yaparak para kazanabiliyor.
Bir doktor ziyareti 60-100 lira arasında
Bu işi yapan kişilerden bir ev hanımı Hatice Bayrakçı. Bayrakçı Hataylı ve anadili Arapça olan bir Türkiye vatandaşı olması nedeniyle her iki dili de anadil seviyesinde konuşabiliyor. Bayrakçı pandemi öncesinde Suriyeli mültecilere hastanede yardımcı olduğunu ve karşılığında ufak meblağalar kazandığını söylüyor. “Bu işi hastanede muayene olurken tesadüfen öğrendim” diyen Bayrakçı, Arapça-Türkçe tercüme yapacak kişinin bir hastane ziyareti için 60 ile 100 TL arasında ücret istediğini öğrenince “Ben size daha ucuza getirirdim” diyerek bu işe atıldığını söylüyor. İstanbul Gaziosmanpaşa’da yaşayan Bayrakçı, çevrede yaşayan Türkçe konuşabilen Suriyelilerin çoğunlukla bu işi yaptığını ve genellikle 100 TL’den aşağı bir ücrete çalışmadıklarını söylüyor.
Hastanedeki tüm süreci takip ediyorlar
Bayraktar sadece doktor ziyareti esnasında anlık çeviri ile kalmadığını, röntgen, kan testi, tomografi gibi süreçlerde de Türkçe konuşamayan mültecilerin yanında olduğunu anlatıyor. Bayrakçı, testler sonrasında sonuçları göstermek veya kontroller için tekrar hastaneye getirdiğini ifade ediyor. Ev hanımı olan Bayrakçı mültecilere yardımcı olmak istediği için girdiği bu iş için “Ücreti verirlerse alıyorum. Genelde 20-30 TL veriyorlar” diyor.
Bu hizmeti alan mülteciler, tanıdıklarına, aldıkları hizmeti tavsiye ediyor. Bayrakçı hastanede denk geldiği kişilere daha uygun fiyat teklif etmesi ve komşusu olan mültecilere yardım ederek bu işe başlamış. Daha sonra bu kişilerin “Böyle biri var, sen de faydalan” diyerek tanıdıklarını yönlendirmesiyle farklı kişilere de yardımcı olduğunu söylüyor.
Her hastanede tercüman yok
UNHCR’ın (Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği) verilerine göre Türkiye’de 3,6 milyon Suriyeli bulunuyor. Ancak Arapça konuşan hastalara tercüme hizmeti verebilecek hastane sayısı kısıtlı. Özel hastanelerde tercüman, sağlık turizminin de doğurduğu ihtiyaç doğrultusunda daha yaygın olsa da devlet hastanelerinde çok sık görülen bir uygulama değil.
Bazı tercüme firmaları hastane tedavisi ve hasta refakati için özel tercüman hizmeti sunuyor. Arapça tercümanların hastanede hizmet vermek üzere bir günlük ücreti özel bir tercüme bürosundan aldığımız bilgiye göre 1.700 TL. Bu tür profesyonel firmalar sağlık turizmiyle Türkiye’ye gelen turistleri hedeflerken asıl mesleği tercümanlık olmayan kişiler bu hizmeti daha uygun fiyata mültecilere sunabiliyor.