BBC – Simge Sunguroğlu
Umeaa Üniversitesi bilim adamları, 2004 yılında İşveç’in Dalarna eyaletindeki Fulu Dağı’nda bulunan ağaç türlerinin sayımını yaparken bir ladin buldu. Ağacın yaşı geçtiğimiz günlerde, köklerindeki karbon miktarını ölçerek (“carbon dating” yöntemi) Florida’da hesaplandı. Bu ölçümde 9 bin 550 yaşında olduğu sonucuna varılan ladin, Yerküre’nin bugüne kadar ulaşılan en yaşlı ağacı. Bilim adamları bu ağaca ulaşmadan önce en yaşlı ağaçların, Kuzey Amerika’da bulunan, yaklaşık 4 bin yaşındaki çam ağaçları olduğunu düşünüyordu. Guinness Rekorlar Kitabı’na giren en yaşlı ağaç, Kaliforniya’daki White Dağları’nda yaşayan ve Methuselah ismi verilen dikenli kozalaklı çam ağaçlarıydı.
Klonla sağlanan süreklilik
Son Buz Devri’nin bitmesinin hemen ardından kök salmış olduğu sanılan yeni rekortmen, 910 metre yükseklikte yaşayan ve 8 bin yıldan daha yaşlı olduğu düşünülen 20 ladinden oluşan bir küme arasında bulundu. Umeaa Üniversitesi’nden yapılan açıklamada, ladinin gövde kısmının daha genç olduğu, fakat dört “nesile” yayılan kalıntılar içinde ulaşılan köklerinin 9 bin 550 yıldır gelişim gösterdiği söylendi. Üniversitesinin Fiziki Coğrafya Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Leif Kullman, ağacın gövdesinin 600 yıl yaşadığını, ama biri öldüğünde klonlanan yeni bir gövdenin kök sisteminden çıkabileceğini belirtiyor.
“Buz Devri, bugünden daha sıcaktı”
Bu keşif sadece ağacın yaşıyla değil, bulunduğu coğrafyanın geçmişi açısında da şaşırtıcı. Çünkü bu keşfe kadar ladin, bölgeye sonradan adapte olmuş “yeni” bir ağaç olarak kabul ediliyordu. Kullman, “Elde ettiğimiz sonuçlar bunun tam tersini gösteriyor. Ladin bu sıradağlardaki bilinen en yaşlı çam türü’’ diyor. Bilim adamı, 10 bin yıl öncesinde de ladinin bölgede çok nadir olabileceğini ve Mezolitik Çağ’nda (Orta Taş Çağı) insanların kuzeye göç ederken türleri de beraberlerinde getirmelerinin akla uygun oluduğunu düşünüyor. Keşif, o çağda bölgenin sanılandan ve hatta bugünkü halinden daha sıcak olduğunu da gösteriyor.